ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತ

ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನಾಚೊ ಏಕಳೊ ಮಹಾನ್ ಗಣಿತ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಆನಿ ಬೀಜಗಣಿತಾಚೊ ಪ್ರತಿಪಾದಕ ಹೋ ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತ. ಹಾನ್ನಿ ಭಾರತೀಯ ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರಾಕ ಮಸ್ತ ಊಂಚ ಸ್ಥಾನಾಕ ವ್ಹರನು ದವರಲೆ. ತ್ಯಾ ಕಾರಣಾನಿ ಭಾಸ್ಕರಚಾರ್ಯನಿ ಹಾಂಕಾ ಬಾರಾ ಶೇಕಡ್ಯಾಚೆ ಗಣಿತ ಚಕ್ರ ಚೂಡಾಮಣಿ ಮ್ಹೊಣು ಆಪೋನು ಹಾಂಗೆಲೆ ಗಣಿತ ಪಾಂಡಿತ್ಯಾಚೊ ತಾರೀಪು ಕೆಲ್ಲೆ. ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತ ಉಚ್ಛಗಣಿತ ಸಂಖ್ಯಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಶಾಖೆಚೊ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಜಾವುನಾಸ್ಸತಿ. ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಫುಟ ಸಿದ್ಧಾಂತಾಚೊ ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತ (ಕ್ರಿ.ಶ.೬೨೮) ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಖಾತೇರಿ ಅಂತಃಕ್ಷೇಪ ವಿಧಾನ (method of interpolation) ವಾಪರಚೆ ಮೂಖಾಂತರ ಗಣಿತ ಶಾಸ್ತ್ರಾಚೆ ನವೀನ ಶಾಖೆ ಸೂರು ಕೆಲ್ಲಿಂತಿ. 

ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತಾಲೆ ಜನ್ಮು ಭಿನ್ನಲಿ ಮ್ಹಣಚೆ ಜಾಗೆಂತು ಜಾತ್ತಾ. ಹಾನ್ನಿ ಚಾಪವಂಶಾಚೊ ರಾಯು ವ್ಯಘ್ರಮುಖಲೆ ದರ್ಬಾರಾಂತು ರಾಜ ಜ್ಯೋತಿಷಿ ಜಾವ್ನಾಶ್ಶಿಲ ಕಂಯಿ. ಹಾನ್ನಿ ಬರೆಯಿಲೆ ಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ಪುಟ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಕರುಣ ಖಂಡ ಸಿದ್ದಾಂತ ಮಸ್ತ ಪ್ರಖ್ಯಾತಿ ಪಾವಲಾ.

ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತ ಶೂನ್ಯ ಜಾಂವೊ ಸೊನ್ನೆ ಕಶ್ಶಿ ವಾಪರಕಾ ಮ್ಹೊಣು ಕಳಯಿಲೆ. ಸುರವೇಕ ಮನುಷ್ಯು ಲ್ಯಾಕ ಕೊರಚಾಕ ಮಾನವರು ಎಣಿಕೆಗೆ ನಂಬರಾಕ ಪದ ವಾಪರತಾ ಆಶ್ಶಿಲೆ. ಸಂಖ್ಯಾ ಪದ್ಧತಿಚೆ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಬರಶಿ ನಂಬರ ದಾಖಯಚೆ ಅಮೂರ್ತ ಚಿಹ್ನೆ ವಾಪರೂಕ ಲಾಗಲೆ. ಹಾಜ್ಜೆನ ವ್ಹಡ ವ್ಹಡ ನಂಬರ ದಾಖಲ ಕೊರಚಾಕ ಸುಲಭ ಜಾಲ್ಲೆ. ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯ ಆನಿ ಪುರಾತನ ಈಜಿಪ್ಟಾಂತು ಹೇ ನಮೂನ್ಯಾ ಸಂಖ್ಯಾ ಪದ್ಧತಿ ದಿಸ್ಸುನು ಆಯಲಾ. ಕಾರ್ನಾಕ ಹಾಂಗ ಮೆಳೆಲೆ ಸುಮಾರ ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೧೫೦೦ಚೆ ಏಕ ಶಿಲೆಂತು ಏಕ ಪದ್ದತಿ ವಾಪರಚೆ ಉಪಯೋಗ ದಿಸ್ಸೂನು ಆಯಲಾ. 

ಹೇ ದಿಕ್ಕಾಂತು ಮುಖಾವೈಲೆ ವಾಡಪಣ ಮ್ಹಳಯಾರಿ ಸೊನ್ನೆಚೊ ಆವಿಷ್ಕಾರ. ಪಯಲೆ ಶೇಕಡ್ಯಾಂತು ಮಾಯ ನಾಗರೀಕತೆಂತು ಸೊನ್ನೆ ವಾಪರಿಲೆ ಖಾತೇರಿ ಥೊಡೆ ಪುರಾವ ಮೆಳ್ತಾ. ಜಾಲಯಾರಿ ಸೊನ್ನೆ ವಾಪರಚೆ ಖಾತೇರಿ ಪಯಲೆಚೆ ಜಾವ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟ ಪುರಾವ ಆಸ್ಸುಚೆ ಭಾರತಾಚೊ ಗಣಿತಜ್ಞ ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತಾಲೆ ಬರಪಾಂತು ಮ್ಹಣಚೆ ಭಾರತೀಯಾಂಕ ಅಭಿಮಾನಾಚೊ ವಿಷಯು. ಹೇ ನಿಯಮ ಪ್ರಕಾರ ಸೊನ್ನೆಂಕ ಖಂಚೇ ಅಂಕಡೊ ಮೇಳಪ ಕೆಲಯಾರಿ (ಕೂಡ್ಸಿಲ್ಯಾರಿ) ಜಾಂವೊ ಖಂಚೇ ಅಂಕಡ್ಯಾ ತಾಕೂನು ಸೊನ್ನೆ ಕಾಡಲ್ಯಾರಿ(ಊಣೇ ಕೆಲ್ಯಾರಿ) ತ್ಯಾ ಅಂಕಡ್ಯಾಂತು ಖಂಚೇಯಿ ಬದಲಾವಣ ಜಾಯನಾ. ಆನಿ ಸೊನ್ನೆ ತಾಕೂನು ಖಂಚೆ ಅಂಕಡ್ಯಾಕ ಗುಣ್ಸಿಲ್ಯಾರಿ ಜವಾಬ ಸೊನ್ನೇಚಿ ಎತ್ತಾ. ಆಜೀತಾಂಯಿ ಹೇ ತತ್ತ್ವಾಂತು ಖಂಚೇಯಿ ಬದಲಾವಣ ಜಾಯನಿ. 

ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತಾನಿ ಆಪಣಾಲೆ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಪುಟ ಗ್ರಂಥಾಂತು ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಆನಿ ಗಣಿತ ಖಾತೇರಿ ವಿವರ ಜಾವನು ಉಲ್ಲೇಖ ಕೆಲೀಯಾ. ತಿತ್ಲೇಚಿ ನ್ಹಂಹಿಸಿ ಅಂಕಗಣಿತ ಆನಿ ಬೀಜಗಣಿತ ಅಧ್ಯಯ ಸಹಿತ ಹೇ ಗ್ರಂಥಾಂತು ವಿವರ ಜಾವ್ನು ಸಾಂಗಲಾ. ಹಾಂಗೆಲೆ ಗ್ರಂಥಾಂತು ಬೀಜಗಣಿತಚಿ ಚ್ಹಡ ವಿಸ್ತಾರ ಜಾವ್ನು ಸಾಂಗಲಾ ಮ್ಹಳಯಾರಿ ಚೂಕಿ ಜಾಯಸನಾ. ಹಾನ್ನಿ ಬರೆಯಿಲೆ ಕರುಣಖಂಡ ಗ್ರಂಥಾಂತು ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ ಖಾತೇರಿ ಸವಿವರ ವಿವರಣ ಮೆಳತಾ. ಆಪಣಾಲೆ ಗ್ರಂಥಾಂತು ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತ, ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯಾಚೆ ಪ್ರಶ್ನೆಕ ಪರಿಹಾರ ಕಳೋವಚಾಕ ಬೀಜಗಣಿತ ವಾಪರ್‍ಲಿಲೆ ಕೋಳ್ನು ಎತ್ತಾ. ವರ್ಗೀಕರಣ ವರ್ಣನ ಪಯಲೆ ಪಂತಾ ಕೆಲೀಲೆ ಕೀರ್ತಿ ಸಹಿತ ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತಾಕ ಮೆಳ್ತಾ. 

ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತಲೆ ಬೀಜಗಣಿತ ಗ್ರಂಥ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಭಾಷೆಕ ಆಂಗ್ಲ ವಿದ್ವಾಂಸ ಕೊಲುಬುಕ ಮ್ಹಳಿಲ್ಯಾನಿ ಅನುವಾದ ಕೆಲಿಯಾ. ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತಲೆ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೇವೆ ನಿಮಿತ್ಯ ಆಧುನಿಕ ಬೀಜಗಣಿತಾಕ ಚಾಂಗ ನೆಲ್ಕಟ್ ಮೆಳ್ಳಾ ಮ್ಹೊಣು ಪಾಶ್ಚತ್ಯ ವಿದ್ವಾಂಸ ಹಸಿತ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಾವತಾತಿ.ಖಂಡಿತ ಬಹ್ರಗುಪ್ಪ ಆಮ್ಗೆಲೆ ಅಭಿಮಾನಾಚೆ ಮನುಷ್ಯು ಮಣಚಾಕ ಖಂಚೇಯಿ ಭಿಡೆ ಕೊರನು ಘೆವಕಾ ಮ್ಹೊಣು ನಾ.